Dzieciństwo i młodość
Bł. Honorat Koźmiński (imię chrzestne Wacław) urodził się 16 października 1829 r. w Białej Podlaskiej, w rodzinie architekta powiatowego Stefana i jego żony Aleksandry z Kahlów. Miał starszego brata i dwie młodsze siostry. Rodzice, którzy odznaczali się głęboką religijnością i duchem patriotycznym, starali się przekazać dzieciom własny system wartości i solidne podstawy rozwoju intelektualnego.
Wacław otrzymał wykształcenie elementarne w Białej Podlaskiej. Po przeprowadzeniu się rodziny do Włocławka w 1840 r., został umieszczony w gimnazjum w Płocku. Jako uczeń odznaczał się umysłem badawczym, ścisłym, dużymi zdolnościami i sumiennością. Mimo pobożności wyniesionej z domu rodzinnego, Wacław w wieku 15 lat stracił wiarę i zaparł się Boga. W 1844 r. zapisał się na Wydział Architektury w Szkole Sztuk Pięknych w Warszawie. Rok później niespodzianie zmarł jego ojciec, co pogłębiło jeszcze kryzys wiary.
Czas nawrócenia
W 1846 r. podejrzany o udział w spisku antyrządowym, został aresztowany i osadzony w X Pawilonie Cytadeli Warszawskiej. Tam, wskutek nieludzkiego traktowania, przebył ciężką chorobę fizyczną i załamanie duchowe. Dnia 15 sierpnia 1846 r., w Uroczystość Wniebowzięcia Matki Bożej, odzyskał wiarę, a z nią pokój wewnętrzny. Po latach wspominał: „...Matka Boża, ubłagana przez moją Matkę, przyczyniła się do Pana Jezusa, iż przyszedł do mnie do celi więziennej i łagodnie do wiary przyprowadził".
Po jedenastu miesiącach pobytu w Cytadeli wyszedł na wolność jako nowy człowiek. Odbył spowiedź generalną z całego życia, a dnia 8 grudnia 1848 roku wstąpił do Zakonu Ojców Kapucynów w Warszawie. Od pierwszych chwil pobytu w klasztorze umiłował ewangeliczny ideał życia św. Franciszka z Asyżu, który stał się jego drogowskazem na wszystkie lata. W dniu obłóczyn otrzymał habit kapucyński oraz zakonne imię: Honorat. Chociaż pragnął być bratem zakonnym, przełożeni zdecydowali inaczej. Po ukończeniu studiów teologicznych przyjął święcenia kapłańskie 27 listopada 1852 r.
Warszawa - duszpasterz
W latach 1853-1864 o. Honorat pracował w Warszawie. Zasłynął jako znakomity rekolekcjonista, misjonarz ludowy, wybitny kaznodzieja, mądry spowiednik i kierownik duchowy, szczególnie kobiet oraz więźniów politycznych (często skazańców na śmierć). Będąc wielkim czcicielem Matki Bożej, propagował koła Żywego Różańca. Sprawował pieczę nad III Zakonem Franciszkańskim, a z grupy gorliwych niewiast (tercjarek) uformował Zgromadzenie Sióstr Felicjanek, a nieco później ich klauzurową gałąź - Siostry Kapucynki.
Zakroczym - zakonodawca
Okres wytężonej pracy duszpasterskiej o. Honorata został gwałtownie przerwany kasatą klasztoru warszawskiego, która była początkiem szeroko zakrojonej akcji władz carskich, zmierzającej do całkowitej likwidacji zakonów. O. Honorat, wywieziony nocą 28/29 XI 1864 roku wraz z całą wspólnotą do klasztoru w Zakroczymiu, nie załamał się na duchu, stanowczo sprzeciwiając się propozycjom wyjazdu za granicę.
Pozbawiony możliwości działań duszpasterskich, zajął się najpierw gruntownym pogłębieniem własnego życia wewnętrznego, co wyraził w postanowieniu: „Chcę być świętym z jakąkolwiek ofiarą”. Wiele godzin poświęcał na adorację Najświętszego Sakramentu, rozważanie Ewangelii i posługę w konfesjonale, do którego przybywało coraz więcej penitentów.
Poprzez spowiedź o. Honorat miał kontakt z wieloma osobami, pragnących oddać się Bogu na wyłączną służbę, a nawet gotowych wyjechać za granice dla realizacji swych planów. Aby do tego nie dopuścić proponował im nową formę realizacji powołania do życia zakonnego - życie ukryte przed światem, bez oznak zewnętrznych, bez habitu. Dobierając osoby z różnych stanów i zawodów założył 23 zgromadzenia zakonne (13 istnieje do dziś), którym wyznaczył cele, specyficzne pole pracy oraz zapewnił organizację i kierownictwo. Tak było też w przypadku Zgromadzenia Córek Serca Maryi, które założył w 1885 r., przy współudziale Pauli Maleckiej, dla krzewienia wiary katolickiej i przywiązania do polskości wśród dzieci i młodzieży.
Nowe Miasto n. Pilicą – ostatnie lata życia
Dnia 5 maja 1892 r. klasztor w Zakroczymiu został skasowany przez władze carskie, a zakonnicy odesłani do Nowego Miasta nad Pilicą – ostatniego miejsca pobytu kapucynów na terenie zaboru rosyjskiego. Ten okres życia ojca Honorata naznaczony był wieloma cierpieniami fizycznymi, ale też duchowymi, aż po wzgardę i zapomnienie. Gdy w 1908 r. otrzymał polecenie od Stolicy Apostolskiej, aby przekazać kierowanie zgromadzeniami bezhabitowymi w ręce biskupów, przyjął to z uległością, w duchu posłuszeństwa.
Kiedy już nie mógł posługiwać w konfesjonale, z jeszcze większą intensywnością poświęcił się pracy pisarskiej. A gdy i to stało się niemożliwe, oddawał się intensywnej modlitwie i praktykom pokutnym.
Zmarł w opinii świętości 16 grudnia 1916 r. przeżywszy 86 lat, a w kapłaństwie 64. Ojciec święty Jan Paweł II 16 X 1988 r. w dziesięciolecie swego pontyfikatu ogłosił o. Honorata błogosławionym. W liturgii Kościół w Polsce wspomina postać bł. Honorata 13 października. W tym dniu zgromadzenia przez niego założone obchodzą święto. Obecnie toczy się Jego proces kanonizacyjny.
